Gebouwd (1925) en grotendeels in exploitatie bij Heere van der Schaar
HEERE VAN DER SCHAAR: PLAN-VAN DER SCHAAR - 6.000 WONINGENPLAN - PLAN-WEST - MODERNE WONINGBOUW - PROJECTONTWIKKELAAR, EIGENBOUWER en VISIONAIR - 'DE BAARSJES'
Jaren 1922 - 1926. Groote Plan Van der Schaar of Plan West
Woningbouw op niet eerder vertoonde schaal - 6.000 woningen in minder dan vier jaar - 6.000 woningen plan of Plan West.
Samenwerking tussen: Van der Schaar - Hoofdinspectie Volksgezondheid - Staatstoezicht op de Volksgezondheid - Minister & Kabinet.
Betreft de bouw van het Mercatorplein en omgeving.
De grootte van het project was van een niet eerder vertoonde orde. Van der Schaar beklaagde er zich bij het Ministerie wel over dat er onvoldoende rekening werd gehouden met niet eerder voorgekomen problemen bij de uitvoering van een dergelijk grootschalig werk. Voorbeeld: de bouwsnelheid was dermate groot dat op een zeker moment voor bepaalde werkzaamheden een 24-uurs werkschema moest worden aangehouden. Dat gaf dan weer problemen voor omwonenden en werkenden i.v.m. onvoldoende nachtrust - ook dat moest worden opgelost.
Het zesduizend-woningen-plan eens een wonder..
Waar komt het getal zesduizend vandaan? Daarover meer in het standaardwerk 'Leven & Werken van Heere van der Schaar' waaraan wordt gewerkt.
Het publiek realiseerde zich wel dat hier iets bijzonders werd gepresteerd. Handige ondernemers organiseerden rondritten door Plan-West met 'Groote Moderne Luxe Automobielen' - opstapplaats: voor het Centraal Station Amsterdam. Duur ca. 2.30 uur, prijs voor volwassenen NLG 3,= en voor kinderen beneden 12 jaar half tarief.
Bij het naderen van de voltooiing van het project Plan-West wilde Van der Schaar dat de gemeente Amsterdam met voorrang zorg zou dragen voor een goede verbinding tussen Amsterdam-Centrum en het Mercatorplein - e.e.a. mede voor de aanwezige middenstand in het nieuwe stadsgedeelte in West. Vanwege getreuzel/bureaucratie zijdens de gemeente diende Heere van der Schaar bij de gemeente Amsterdam al snel een verzoek in voor het verkrijgen van een aparte vergunning tot particuliere exploitatie van de busverbinding: Amsterdam Centrum - Mercatorplein.
Veel van het gebouwde in Plan-West heeft Heere van der Schaar in exploitatie gehouden.
1922-1926
Groote Plan Van der Schaar
6.000-woningenplan
Plan West
Particulier Bouwplan
Uitbreiding Amsterdam
Wereldwijd bekend tot in de USA
Uit Het Bouwbedrijf, maandblad voor bouwkunde, techniek en handel,
door
ir. M.E.H Tjaden, Directeur Bouw- en Woningtoezicht,
jrg 6, 1929 no 25.
Opzet en uitwerking van het Plan Van der Schaar is door Van der Schaar tot stand gekomen en niet door de gemeente Amsterdam of zoals
ir. M.E.H. Tjaden, Directeur Bouw- en Woningtoezicht van Amsterdam, schrijft:
"De geestelijke auteur van dit groote particuliere bouwplan (omvattende 6000 woningen), de heer Van der Schaar, voelde van begin af aan, dat voor het welslagen van een zoo grootsch-opgezet plan, aesthetische leiding voor de verschillende architecten der onderdelen, noodzakelijk was. Hij stelde dus zelf een commissie van drie architecten in, welke met dit voogdijschap belast werd",
aldus ir. M.E.H. Tjaden, Directeur Bouw- en Woningtoezicht. Dat zijn J. Gratama, G. Versteeg en A.R. Hulshoff die Van der Schaar kende van eerdere projecten.
Of zoals terug te vinden in 'Techniek in Nederland in de twintigste Eeuw':
"H. van der Schaar lanceerde het ambitieuze plan om in Amsterdam-West 6000 woningen te bouwen.. Door een architectencommissie in te schakelen sleepte Van der Schaar het plan zonder moeite door de schoonheidscommissie."
Heere van der Schaar stelt een commissie van drie in te weten: J. Gratama, G. Versteeg en A.R. Hulshoff (hij kende ze van eerdere projecten) die de communicatie tussen de gemeente Amsterdam en bouwer/projectontwikkelaar Van der Schaar moet verzorgen.
Heere van der Schaar heeft het belang onderkend van een Publiekrechtelijke en Privaatrechtelijke samenwerking tussen betrokken partijen in het bouwproces.
Hij heeft daarvoor de eerste bouwstenen gelegd.
Ere wie Ere toekomt!
Uit de krant - Plan Van der Schaar - 1923 - op enig moment werd er aan 3.000 woningen tegelijkertijd gewerkt.
Een opzienbarende prestatie.
Oplevering Groote Plan Van der Schaar of Plan West (boven)
Start Groote Plan van der Schaar of Plan West (onder)
Zo was het - ca. 1900
Merk op: er waren geen wegen anders dan waterwegen - al het vervoer ging per boot w.o. begrafenissen.
Ingetekend en te zien zijn de later aangelegde straten allemaal lopend volgens de oude historische sloten/waterwegen, zoals:
- de Hoofdweg;
- Postjesweg;
- Van Spilbergenstraat;
- Hudsonstraat..
Situatie gemeente Sloten voor het 6.000 woningenplan van
Heere van der Schaar ca. 1912
Kaart van de situatie ca. 1915 - locatie latere Plan Van der Schaar - Plan-West - 6.000-woningenplan.
Destijds nog Gemeente Sloten met een andere bouwverordening dan die van Amsterdam met grote gevolgen.
Onderscheid: Jan Evertsenstraat - Marco Polostraat - Jan van Galenstraat - latere Hoofdweg - Admiralengracht - Slatuinen en veel meer..
Baarsjes Overtoom - 1910
Baarsjes Overtoom 1925 - Aanvoer van de groenten met de groenteschuiten, die middels een elektrische overhaal (beneden) naar een hoger niveau werden gebracht.
Daarvoor d.m.v. schutsluizen en handkracht (boven).
Een van de toegangswegen naar het latere Plan Van der Schaar
of 6.000-Woningenplan - Plan West
Waterleidingen - Duinwaterfeest 1913
Gemeente Sloten w.o. het latere Plan West wordt aangesloten op het duinwater - jaar 1913
Eerste woningen Plan-Van der Schaar of 6000 woningenplan gereed (linksboven). Steeds meer worden huizen gebouwd waar eens het vee graasde en de warmoezenier zijn groente teelde.
PLAN VAN DER SCHAAR - 6.000 WONINGENPLAN - PLAN WEST te AMSTERDAM
Uit een bijeenkomst van de Comissie-West voorgezeten door de Directeur van Bouw- en Woningtoezicht Amsterdam (Van der Schaar zelf is niet aanwezig) begin twintiger jaren vorige eeuw:
'.. de durf van de Heer Van der Schaar, de man van het 6000 woningen-plan .. dat een zodanig plan nog nergens verwezenlijkt was, en deskundigen er door getroffen zijn .. er is gebroken met de vroegere werkwijze .. goede samenwerking tussen de bouwers, architecten en diensten .. '.
Krantenbericht december 1923 - In aanbouw woonblokken locatie:
Hoofdweg-Postjesweg - 6.000 woningenplan - Plan-Van der Schaar
Grote Elektrische Kranen - Hoek Hoofdweg-Postjesweg
Winkelcentrum en overdekt winkelen door luifels
in Amsterdam West - uniek in Nerderland / Europa
Tot in de Verenigde Staten is het Plan Van der Schaar bekend.
Het wordt gemeld in toonaangevende tijdschriften.
From the International Union of Cities -1924 - The American City Magazine.
Project for 6,000 Houses: Architect Heere van der Schaar, Amsterdam
In een artikel Woningbouw te New-York (Uit de "New-York Tribune, 1922) wordt ook melding gemaakt van het "Groote Plan van Van der Schaar in Amsterdam-West". Speciale aandacht wordt gegeven aan de veel besproken plaatsing van de trappen (aanpassing van de Woningwet).
Niet alleen in de Verenigde Staten is het Plan Van der Schaar of 6.000-Woningenplan bekend.
In 1922 wordt in Noorwegen een uitgebreid artikel gepubliceerd over de volkshuisvesting in het buitenland (Nederland). In dat artikel wordt ook weer het Plan Van der Schaar of 6.000-Woningenplan behandeld waarover hoog wordt opgegeven.
Er komt bij onderhavig onderzoek steeds meer naar boven over het fenomeen 'Plan Van der Schaar' of 6.000-Woningenplan.
1923 - Achtergebelven boerderij aan de Jan Evertsenstraat - de boerderij zal moeten wijken voor de moderne woningbouw:
het 6.000 woningenplan van Heere van der Schaar
Plan Van der Schaar - 6.000 Woningenplan - Plan West: Jan Evertsenstraat hoek Mercatorplein net opgeleverd..
Plan Van der Schaar - 6.000 Woningenplan - Plan West: Jan Evertsenstraat
Gebouwd en in exploitatie bij Heere van der Schaar - Architect: J.F. Staal
Plan Van der Schaar - 6.000 Woningenplan - Plan West: w.o. Jan Evertsenstraat
Plan Van der Schaar - 6.000 Woningenplan - Plan West: w.o. Mercatorplein
Gebouwd en deels in exploitatie bij Heere van der Schaar - Architect: dr. H.P. Berlage
"Plan West. Foto's en tekst. Een boek over Amsterdam's nieuwe wijk"
"Een boek, dat ook buiten den engeren kring van architekten en stedebouwkundigen belangstelling zal vinden"
"Modern-aangedaan platenalbum betreffende het Plan-West"
"Uitgegeven vanwege de gemeente Amsterdam" in 1925
"Auteur gemeenteraadslid den architect W.J. Gulden"
Enkele citaten uit het boekje:
"Amsterdam, het Mekka van den woningbouw"
"De virtuositeit waarmede iets bijzonders is gemaakt van de duizenden nieuwe arbeiderswoningen"
"Hoe het zij, het is zeker, dat in Amsterdam-West stadsbeelden geschapen zijn, in lijnrechte tegenstelling tot den chaos, die ons die wijken vertoonen, waarvan de voltooiing tot ruimte plaats vond zonder die doelbewuste leiding, die Amsterdam-West heeft gemaakt tot wat het is"
HEERE VAN DER SCHAAR EN DE UITBREIDING VAN AMSTERDAM WEST - ZIJN 6000-WONINGENPLAN
Heere van der Schaar (23.11.1882–10.11.1970) - visionair (‘parkeergarages onder de grachten’), bouwondernemer, projectontwikkelaar, architect, constructeur een formidabel organisator - en zijn grote bouwplan: Plan-Van der Schaar, een stad voor ca. 30.000 inwoners ten westen van het toenmalige Amsterdam begin twintiger jaren vorige eeuw i.c. ‘De Baarsjes’.
Een groot Bouwondernemer
Na grote bouwprojecten o.a. in de Staatsliedenbuurt, Transvaalbuurt, Museumkwartier en de Rivierenbuurt/Plan Zuid ziet Van der Schaar begin jaren twintig vorige eeuw grote mogelijkheden voor een uitbreiding van Amsterdam in westelijke richting: richting Sloten. In die tijd is er in de hoofdstad een groot tekort aan betaalbare - en kwalitatief goede woningen voor de midden- en arbeidersklasse. Het plan ‘Van der Schaar of 6000-woningenplan’ later ook genoemd ‘Plan West’ komt tot stand. Het idee voor de bouw van 6.000 woningen in maximaal vijf jaar is voor die tijd ongehoord en zal speciale aanpak vragen van alle daarbij betrokken disciplines. De gronden voor uitbreiding van Amsterdam in westelijke richting zijn door Van der Schaar eerder aangekocht, waardoor hij mede tegenover de gemeente Amsterdam een sterke onderhandelingspositie heeft. Wat betreft de organisatie is door Van der Schaar ervaring opgedaan bij het even daarvoor op zijn initiatief gestarte bouwproject Plan Zuid (ca. 2000 woningen jaar 1921: Rijnstraat – Amstellaan e.o.) middels Amstels Bouw Vereeniging, waarvan hij gedurende enkele jaren voorzitter is geweest.
Krottenbuurten in Amsterdam Woningtoestanden te Amsterdam - de krottenbuurt achter de Lutherse Kerk wordt geruimd - hier de buurt het Groot- en Klein Hemelrijk medio jaren twintig vorige eeuw. Bewoners worden deels geplaatst in het 6.000-Woningenplan van Van der Schaar (Plan West).
Aquarel: kunstschilder Marie H. Mackenzie (1878-1961) - origineel in bezit bij Van der Schaar.
Zwarte Bijlsteeg, op de achtergrond de Koepel van de Luthersche Kerk - jaar 1922
Erbarmelijke woonomstandigheden rond 1910-1920 Amsterdam
Kolk (1910-1920)
Definitief Goedgekeurd – jaar 1922
Plan West of Plan-Van der Schaar is door Van der Schaar zelf in januari 1922 bij de gemeente Amsterdam ingediend, en werd vervolgens in september 1922 door de gemeenteraad Amsterdam definitief goedgekeurd daarbij inbegrepen een door Van der Schaar geëiste aanpassing van de toenmalige bouwverordening. Plan West betreft het ‘kwadrant’: Postjesweg - Admiralengracht - Jan van Galenstraat - Hoofdweg - Orteliusstraat - Van Spilbergenstraat met het Mercatorplein als centrum en daarop aansluitend de Hoofdweg en Jan Evertsenstraat als centrale hoofdassen (verkeersaders - turbineplein).
Publiek- Privaatrechtelijke verhoudingen
Namens de gemeente Amsterdam wordt een driemanschap aangesteld, de architecten Gratama - Hulshof – De Meyer/Versteeg, om niet alleen toezicht te houden op de kwaliteit van het bouwproject maar om tevens toe te zien op de voortgang. Er waren door de overheid strenge voorwaarden verbonden aan de tijdspanne waarbinnen het gehele project uitgevoerd diende te worden (i.v.m. de heersende woningnood maximaal vijf jaar) om blijvend in aanmerking te komen voor door het Rijk te verstrekken premie (subsidie).
In een vergadering -december 1922- hebben aldaar aanwezige architecten van de Amsterdamse School w.o. Wijdeveld, Kramer, Staal, Roodenburg, Westerman en Van der Meij er nog niet alle vertrouwen in dat het Plan-Van der Schaar garant staat om daadwerkelijk 6.000 woningen binnen gestelde normen t.a.v. kwaliteit, financiële haalbaarheid en tijd tot stand te brengen. Het is Gratama namens de gemeente Amsterdam die in die vergadering, waar Van der Schaar zelf niet aanwezig is, de gemoederen gerust stelt met de woorden dat Van der Schaar werkelijk de enige man is, die het 6000-woningenplan feitelijk van de grond heeft gekregen - ook zijdens het Rijk heeft men er alle vertrouwen in.
Geen 2e Rangs-Architecten
Dat Van der Schaar er zelf ook zorg voor draagt, dat de beste architecten rond die tijd (Amsterdamse School) in zijn plan worden aangesteld blijkt uit een van zijn brieven naar het Ministerie, waarin hij opmerkt dat het hem voor het ontwerp van de gevels aan de straatkant grote moeite heeft gekost overeenstemming te bereiken met de architecten Westerman – Staal – Kramer – Rutgers. Van der Schaar merkt daarbij nadrukkelijk op dat er in zijn Plan geen ‘2e rangs-architecten’ aan het werk zullen worden gezet.
Berlage
Voor het ontwerp van het Mercatorplein wordt niemand minder dan Berlage als architect aangetrokken. Aardig is hier te vermelden dat o.a. de aanwezigheid van balkons aan de pleinzijde een eis is zijdens Van der Schaar waaraan Berlage diende te voldoen in zijn ontwerp.
Toespraak Gemeenteraad – jaar 1926
Na het heien van de eerste paal juli 1922 wordt in september 1926 de laatste paal de grond in geslagen. In een later gehouden gemeenteraadsvergadering heeft Heere van der Schaar in een aangrijpende toespraak de gemeente Amsterdam o.a. voorgehouden dat hij zich stipt (!) gehouden heeft aan zijn bij de aanvang gestelde toezegging en gemaakte afspraken m.b.t. de uitvoering van zijn 6.000-woningenplan plan binnen de daarvoor door de overheid gestelde tijd.
Grootste Bouwproject Europa
Enkele kengetallen en feiten Plan-Van der Schaar, 6000-woningenplan, het latere Plan West:
- in minder dan 5 jaar tijd is een stad verrezen zo groot als het toenmalige Deventer;
- totale kosten van het Plan ongeveer NLG 25 miljoen (thans ca. NLG 500 miljoen);
- totaal aan verstrekte premie (subsidie) zijdens het Rijk ongeveer NLG 3,6 miljoen;
- lengte van alle palen achter elkaar: afstand Amsterdam – Hamburg;
- lengte van een trein met 10-tons wagons voor het vervoer van verwerkte beton en metselwerk: afstand Amsterdam – Antwerpen;
- zand nodig voor ophogen van de bouwterreinen, opgehoopt op de Dam te Amsterdam zou een hoogte hebben van 15 maal de Westertoren;
- meer dan 100 km aan kozijnhout. Hele bospercelen worden door Van der Schaar aangekocht;
- zorgvuldig geselecteerde architecten (Amsterdamse School) krijgen in het project de gelegenheid om gevels van hele straten te ontwerpen op een schaal niet eerder vertoond;
- volgens Gratama destijds toezichthouder namens de gemeente Amsterdam is een bouwplan volgens dat van Van der Schaar nimmer eerder in Europa uitgevoerd en wellicht ook niet daarbuiten (tot in de USA is destijds over het Plan-Van der Schaar gepubliceerd; er is bewondering van deskundigen uit binnen- en buitenland);
- de eerste luifels doen in Nederland hun intrede. Ook bij regen moet men kunnen winkelen (eis Van der Schaar, zie o.a. de winkelluifels Jan Evertsenstraat);
- het fenomeen winkelwoning wordt door Van der Schaar geïntroduceerd (tot op de dag van vandaag wordt hier door de overheid mee geworsteld bij het toekennen van bepaalde hedendaagse subsidie regelingen);
- Van der Schaar garandeert werkgelegenheid voor met name minder geschoolden in een economisch moeilijke tijd.
Zesduizend Woningen voltooid binnen vijf jaar
Op welke wijze krijgt Van der Schaar dit voor die tijd ongelooflijk grote bouwproject van de grond en wordt het voltooid in minder dan vijf jaar - denk hierbij ook aan de toenmalige crisistijd en bouwstakingen:
- revolutionair funderingssysteem (patent Van der Schaar);
- revolutionair gebruik van beton: N.V. Betonbouw Systeem Van der Schaar (patent Van der Schaar);
- waar nodig aanpassing van de bouwverordening (eis Van der Schaar);
- niet eerder vertoonde inzet van treinen op de bouwterreinen;
- niet eerder vertoonde inzet van elektrische kranen tijdens de bouw;
- korte lijnen met het Ministerie mede vanwege de aanwezigheid van Van der Schaar in tal van (Staats) Commissies w.o. die voor de opstelling van de Rijksbegrotingen, en zijn voorzitterschap in tal van landelijke (door Van der Schaar opgerichte) organen.
In Opdracht van Bureau Van der Schaar gevestigd J.W. Brouwersplein 15 te Amsterdam - 1925
Plan Van der Schaar- 6.000 Woningenplan - Plan West: Cabralstraat hoek Hudsonstraat
Gebouwd en in exploitatie bij Heere van der Schaar - architect: H.Th. Wijdeveld
In Opdracht van Bureau Van der Schaar gevestigd J.W. Brouwersplein 15 te Amsterdam - 1925
Plan Van der Schaar- 6.000 Woningenplan - Plan West: Hoek Marco Polostraat - Jan Evertsenstraat - Hoek Admiralengracht
Gebouwd en in exploitatie bij Heere van der Schaar - architect: J.F. Staal
In Opdracht van Bureau Van der Schaar gevestigd J.W. Brouwersplein 15 te Amsterdam - 1925
Plan Van der Schaar- 6.000 Woningenplan - Plan West: Hoek Mercatorplein - Cabralstraat - Hoek Hoofdweg
Gebouwd en in exploitatie bij Heere van der Schaar - architect: G.J. Rutgers
Idem na oplevering: gebouwd en in exploitatie bij Heere van der Schaar
Plan West beschermd Stadsgezicht
Tegenwoordig maakt Plan-West of het 6000-woningenplan deel uit van de Admiralenbuurt en staat het op de nominatie om te worden uitgeroepen tot beschermd stadsgezicht (cultureel erfgoed).
Tekst: ir. K.H. van der Schaar (kleinzoon) - gepubliceerd:
Delft, 17 april 2016 - Copyright © Van der Schaar Investments B.V. Delft
PLAN VAN DER SCHAAR - 6.000-WONINGENPLAN - PLAN WEST UITGEVOERD: 1922-1926
Initiative and Developer
Heere van der Schaar
Government / Council
Ir. H. van der Kaa
City of Amsterdam
J. Gratama - A.R. Hulshoff - G. Versteeg
Architects
Van Andel - Dr. H.P. Berlage - C.J. Blaauw
Heyneke en Kuipers - P.L. Kramer
Mevrouw M. Kropholler - C. Kruyswijk
Van der Linden - J.M. van der Meij
J. de Meijer - B. van den Nieuwen Amstel
A. Roodenburgh - G.J. Rutgers - J.F. Staal
A.J. Westerman - H.Th. Wijdeveld
Bouwvakkers, Overheid en Stakingen
Een paar honderd bouwvakkers waren in dienst bij Van der Schaar zonder wie het Plan nooit tot stand zou zijn gekomen - hier werd met name ook qua organisatie van Van der Schaar veel gevraagd. Voor die tijd een werk met veel nieuw op te lossen problemen; problemen die niet eerder in de praktijk waren voorgekomen. Zelfs de vakbonden konden soms geen kant op waardoor er geregeld sprake was van stakingen. Van der Schaar had dan te maken met bouwstakingen aan de ene kant en een overheid die de bouwpremies o.a. afhankelijk stelden van de snelheid waarop werd gebouwd aan de andere kant.
De druk waaronder Van der Schaar in voorkomende gevallen kwam te staan was enorm.
Een compleet nieuwe stad (Amsterdam-West) van ruim 25.000 toekomstige inwoners zou echter volgens planning in enkele jaren tot stand (moeten) komen - volgens gemaakte afspraken!
Werkwijze Heere van der Schaar en zijn 6000-woningenplan
(Voordracht Heere van der Schaar/Architectura 1930)
"Bij mijn 6000-woningenplan heb ik de volgende regeling in praktijk gebracht. Nadat het stratenplan door onze aesthetische adviseurs was gecorrigeerd met inachtname van eischen, die aan het stadsbeeld mochten worden gesteld, zijn schema's ontworpen voor de straatwanden, die aangaven hoe hoog moest worden gebouwd en op welke punten z.g.n. accenten noodig waren. De architecten, die werden uitgenoodigd aan het ontwerpen van de gevels mede te werken, waren gebonden aan deze schema's en waren daarbinnen betrekkelijk vrij in hun architectuur, mits zij rekening hielden met de belangen van de onderneming. Ik wil niet beweren, dat zich daarbij geen conflicten hebben voorgedaan. Zulks te eischen ware bij een onderneming van dusdanigen omvang, zonder historische ontwikkeling, op zichzelf reeds absurd, en ook daar zijn de wrange vruchten geplukt van een al te groote afhankelijkheid van den ondernemer van aesthetische raadgevers, die soms door bijzondere omstandigheden over 'de sterke arm beschikten''.. aldus Van der Schaar.
Er is correspondentie met het Ministerie waarin Van der Schaar zich erover beklaagt dat er naar zijn mening onvoldoende rekening mee wordt gehouden dat in de uitvoering van zijn 6000-woningenplan niet eerder voorgedane problemen zonder veel omhaal opgelost dienen te worden.
Drooglegging en het bouwrijp maken van het gehele gebied - een enorme operatie voor 6.000 woningen - jaar 1922.Burgemeester en Wethouders zijn bereid te overwegen aan Van der Schaar een voorstel te doen voor een tegemoetkoming o.a. in de kosten van drooglegging en bouwrijp maken van het gehele gebied - de problemen van deze niet eerder vertoonde operatie in de geschiedenis zijn enorm.
.
Vordering der werken op het terrein 6.000-woningplan - geen 2e rangsarchitecten - november 1922
Rapport per ultimo november 1922 aangaande de vordering der werken op het terrein van het 6000-woningenplan.
Brief zijdens Heere van der Schaar gericht aan het Ministerie (ir. H. van der Kaa, Volkshuisvesting) waarin Van der Schaar vermeldt dat hij overeenstemming heeft bereikt met de architecten Westerman, Staal, Kramer en Rutgers voor hun bijdrage in het Plan-Van der Schaar (Plan-West). Van der Schaar merkt op dat hij zich nadrukkelijk heeft ingespannen er op toe te zien dat er geen '2e rangs-architecten' aan het werk worden gezet.
Er worden vorderingen gemeld t.a.v. de blokken 1, 9 en 10 (1922).
Het betreft hier o.a. het eerste deel van het 6000-woningenplan van Van der Schaar i.c. 2000 woningen.
Telegram mei 1923 - Heere van der Schaar stuurt een telegram naar het Ministerie voor de inzet van electrische kranenDe bouw van het 6000-Woningenplan moet nog sneller. Daarom wordt door Van der Schaar vanuit Duitsland de grootst bestaanbare electrische kraan ingezet - de eerste..
Voortgang gemeld door Van der Schaar naar het Ministerie van de Blokken 22 en 25 van zijn 6.000-Woningenplan te Amsterdam - 1925
Heere van der Schaar dankt het Ministerie (ir. H. van der Kaa) voor de druk die op hem (Van der Schaar) is uitgeoefend hetgeen ertoe heeft geleid dat de gemeente Amsterdam het eerder gestaakte grondwerk krachtig heeft moeten aanpakken (o.a. vanwege de inzet van twee door Van der Schaar extra ingebrachte heiploegen). Heeft ook alles te maken met de premies die dan toch nog (tijdig) konden worden uitgekeerd aan Van der Schaar.
In het telegram wordt melding gemaakt van de blokken 22 en 25.
Blok 22: het blok tussen de Admiralengracht, Marco Polostraat en Jan Evertsenstraat (oneven; deelsnog in exploitatie bij Van der Schaar)
Blok 25: het blok tussen de Admiralengracht, Marco Polostraat en Jan Evertsenstraat (even)
Hoofdpostkantoor en Telegraafdienst te Amsterdam jaren twintig (Nieuwezijds Voorburgwal)
SYSTEEMBOUW Plan-Van der Schaar - 6.000-Woningenplan - Plan-West
N.V. Betonbouw Maatschappij Systeem Van der SchaarHeere Van der Schaar is op bovenstaande afbeelding zichtbaar - betreft het blok in de Cabralstraat: gebouwd en in exploitatie.
Hudsonstraat hoek Postjesweg in aanbouw - Heere van der Schaar
Oprichting: N.V. Betonwoningbouw Maatschappij Systeem Van der Schaar
Augustus 1923
Heere van der Schaar
Aantekening Heere van der Schaar: N.V. Betonbouw Maatschappij Systeem Van der Schaar;
Blok 27 = Blok gelegen tussen de Jan Evertsenstraat en de Jan van Galenstraat - jaar 1924.
Bouwstakingen 6.000-Woningenplan - Plan Van der Schaar - o.a. jaar 1924
Honderden arbeiders/bouwvakkers leggen het werk neer - protesten, grote demonstraties voor het J.W. Brouwersplein 15 te Amsterdam - Heere van der Schaar en zijn gezin moeten onder politiebegeleiding zondags naar de kerk - zware tijden voor alle betrokkenen!
Meer hierover in het standaardwerk 'Leven en Werken' van Van der Schaar.
N.V. Betonbouw-Maatschappij Systeem Van Der Schaar Amsterdam - BLOK 12 - Jaar 1925
Mercatorplein e.o. Plan-Van der Schaar - Plan-West - Voltooid
Heere van der Schaar -- Plan-Van der Schaar -- 6.000-Woningenplan -- Mercatorplein in Amsterdam West
Plan-Van der Schaar - Plan-West; het Mercatorplein en omgeving eind twintiger jaren
Plan-Van der Schaar - Plan-West; het Mercatorplein en omgeving eind begin dertiger jaren
Plan-Van der Schaar - Plan-West; het Mercatorplein en omgeving medio dertiger jaren
Plan Van der Schaar / 6.000-Woningen Plan - Het nieuwe Amsterdam
Een drietal voorbeelden uit de pers:
A.
1928/1929: Overdekte winkelstraten nog niet bestaand in het buitenland.. Een voorbeeld van de invloed die Heere van der Schaar heeft uitgeoefend op de architecten die invulling mochten geven aan zijn Plan (hier de architecten Berlage en Staal). De winkelier moest ook kunnen verdienen bij slecht weer: overdekt winkelen.
B.
Het zesduizend-woningen-plan eens een wonder...
Op z'n Amerikaansch, een heele stad tegelijk..
C.
Uit een gemeenteraadsvergadering 1938 - n.a.v. een bouwongeval
Kritiek zal er altijd zijn, maar uit navolgend artikel over het Plan-Van der Schaar blijkt ook dat sprake is van lof over de prestatie van Van der Schaar in de gemeenteraad Amsterdam ('plannen waren zeer goed': later daarover veel meer).
Jo Spier en Heere van der Schaar
Jo Spier & het Plan-Van der Schaar
Het begin van de Hoofdweg in de mist (1930) - De Poort van Amsterdam
Jo Spier: Heere van der Schaar, de Notaris, de Bankier op weg naar...
Jo Spier heeft ook van/voor Heere van der Schaar tekeningen gemaakt - daarover later meer.
Een der verbindingen met het Stadseel Plan West (6000 woningen):
Overtoomsche Sluis midden jaren twintig vorige Eeuw.
Willem Bogtman & het Plan-Van der Schaar
Art Deco - Artist Impression - Glas in Loodwerk van het Mercatorplein in Aanbouw (ca. 2,50x3,50 meter).
Ontworpen en gemaakt door de wereldberoemde glazenier Willem Bogtman in zijn atelier te Haarlem. Afgeleverd op het kantooradres van Heere van der Schaar J.W. Brouwersplein 15 (Concertgebouwplein 15) in het jaar 1929.
Origineel in bezit bij Van der Schaar.
Op het brandgeschilderd glas is terug te vinden:
- Heere van der Schaar en H.P. Berlage naast elkaar wandelend in gesprek;
- Van der Schaar's Hupmobile;
- Van der Schaar's speciale betonfunderingstechniek (patent);
- Van der Schaar's inzet van treinen voor aanvoer van bouwmaterialen (6.000 woningen in minder dan 5 jaar);
- torens van het Mercatorplein met hun enorme klok.
Opdrachtgever: Heere van der Schaar - Uitvoerend Kunstenaar: Willem Bogtman - jaar: 1928/1929Detail brandgeschilderd glas waarop o.a. is te zien:
'Van der Schaar Fundering' - Systeem Van der Schaar
Midden bovenin de automobiel van Heere van der Schaar
Rechts bovenin lopen naast elkaar Heere van der Schaar en Hendrik Berlage
Rijdende Elektrische Kraan
Stoomtrein voor aanvoer bouwmaterialen
Paard en wagen voor vervoer van materiaal op de bouwlocatie
Stenensjouwer - Natmaken van metselstenen voor verwerking
Stoomheimachine en machinist
Schaftkeet
Het monumentale glas-in-loodwerk van Willem Bogtman wordt deskundig/vakbekwaam gerestaureerd in opdracht van Van der Schaar.
Heere van der Schaar - Willem Bogtman (Glazenier) - G.F. Lacroix (Architect)
Bedrijfslogo Atelier Bogtman 1920
Het Tijdschrift Wendingen onder redactie van architect H.Th. Wijdeveld heeft in het jaar 1927 een dubbelnummer uitgebracht over de bouw in Amsterdam West Plan Van der Schaar - 6.000 Woningenplan - Plan West
Dubbelnummer tijdschrift Wendingen jaar 1927
Krantenartikel maart 1927
Torenbouw door Dr. H.P. Berlage en Heere van der Schaar
Mercatorplein - Plan West te Amsterdam
Schiphol, Gemeente-Luchthaven van Amsterdam, heeft invloed gehad op (de ligging van) het uiteindelijke Plan-Van der Schaar of 6.000-Woningenplan.Schiphol begin twintiger jaren.
1925 - De Sloterstraatweg: verbinding tussen Amsterdam en vliegterrein Schiphol wordt aanmerkelijk verbeterd.